Tak. Przeanalizujemy co rozumiemy przez równość płci. Następnie poznamy targety/zadania przypisane w Agendzie 2030 temu celowi. Potem znajdziemy inicjatywy, zadania, które mogą być elementami naszej wieloletniej strategii biznesowej – Strategii Odpowiedzialnego Biznesu z 17 SDGs – i mogą skutecznie wspierać realizację tego Globalnego Celu.
Równość płci
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w Art. 32 i 33 odnosi się do równości płci:
Art. 32
- Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.
- Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny.
Art. 33
- Kobieta i mężczyzna w Rzeczypospolitej Polskiej mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym.
- Kobieta i mężczyzna mają w szczególności równe prawo do kształcenia, zatrudnienia i awansów, do jednakowego wynagradzania za pracę jednakowej wartości, do zabezpieczenia społecznego oraz do zajmowania stanowisk, pełnienia funkcji oraz uzyskiwania godności publicznych i odznaczeń
Powiązane pojęcia:
Płeć
Płeć biologiczna
Płeć społeczno-kulturowa
Wg Słownika PWN – płeć kulturowa, płeć społeczna, ang. gender, identyfikacja jednostki z rolą płci wynikająca z uwarunkowań kulturowych i społecznych;
Wg Słownika zanzu.be – Społeczne, kulturowe i psychologiczne pojęcie bycia mężczyzną lub kobietą. Człowiek rodzi się mężczyzną lub kobietą (płeć biologiczna). Każdej osobie przypisywana jest także społeczno-kulturowa , która zależy od kultury oraz miejsca, w którym żyje. Płeć społeczna jest widoczna w oczekiwaniach społecznych dotyczących kobiet oraz mężczyzn. Niektóre osoby są osobami transpłciowymi. Rodzą się kobietami lub mężczyznami, jednak nie zachowują się i/lub nie czują przynależności do swojej płci.
Seksizm
Seksizm został zdefiniowany w UE w oparciu o międzynarodowe uzgodnienia: “Każde działanie, gest, wizualna reprezentacja, wypowiedź ustna lub pisemna, praktyka lub postępowanie oparte na przekonaniu, że osoba lub grupa osób jest gorsza z powodu swojej płci, występujące w sferze publicznej lub prywatnej, online i offline”.
W polskim Kodeksie pracy czytamy: „Dyskryminowaniem ze względu na płeć jest także każde niepożądane zachowanie o charakterze seksualnym lub odnoszące się do płci pracownika, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności pracownika, w szczególności stworzenie wobec niego zastraszającej, wrogiej, poniżającej, upokarzającej lub uwłaczającej atmosfery; na zachowanie to mogą się składać fizyczne, werbalne lub pozawerbalne elementy (molestowanie seksualne).”
Targety/zadania dla SDG5 Równość płci – Cel 5 – na podstawie Agendy 2030
5.1 Wyeliminować dyskryminację wobec kobiet i dziewcząt we wszystkich formach na całym świecie;
5.2 Wyeliminować wszelkie formy przemocy wobec kobiet i dziewcząt w sferze publicznej i prywatnej, w tym handel ludźmi, wykorzystywanie seksualne i inne formy wyzysku;
5.3 Wyeliminować wszelkie szkodliwe praktyki, takie jak wczesne i przymusowe małżeństwa, małżeństwa dzieci, a także okaleczanie żeńskich narządów płciowych;
5.4 Uznać i docenić nieodpłatną opiekę i pracę w domu poprzez zapewnienie świadczeń publicznych, infrastruktury, zabezpieczenia społecznego oraz poprzez promowanie wspólnej odpowiedzialności w gospodarstwie domowym i rodzinie, zgodnie z krajowymi uwarunkowaniami;
5.5 Zapewnić kobietom pełny i efektywny udział oraz równe szanse w pełnieniu funkcji przywódczych na wszystkich szczeblach procesu decyzyjnego w życiu politycznym, ekonomicznym i publicznym
5.6 Zapewnić powszechny dostęp do ochrony zdrowia seksualnego i prokreacyjnego oraz korzystanie z praw prokreacyjnych, zgodnie z Programem działań międzynarodowej konferencji na rzecz ludności i rozwoju (Programme of Action of the International Conference on Population and Development), Pekińską platformą działania (Beijing Platform for Action) i dokumentami końcowymi ich konferencji przeglądowych;
5.a Przeprowadzić reformy zapewniające kobietom równe prawa w dostępie do zasobów gospodarczych, prawa własności, sprawowania kontroli nad gruntami i innym mieniem, dostęp do usług finansowych, prawo dziedziczenia oraz prawo do korzystania z zasobów naturalnych, zgodnie z prawem krajowym;
5.b Upowszechnić korzystanie z technologii, w szczególności technologii informacyjnych i komunikacyjnych, by przyczyniać się do wzmocnienia pozycji kobiet;
5.c Przyjąć oraz wzmocnić politykę i skuteczne ustawodawstwo promujące równość płci oraz wzmacniające pozycję kobiet i dziewcząt na wszystkich szczeblach.
Przykładowe inicjatywy, które może zaplanować MMŚP, żeby wspomóc realizację Celu 5 Równość płci
Dla SDG5 w Agendzie 2030 określono 9 zadań/targetów.
Proponuję poniżej przykładowe inicjatywy dla MMŚP (MSME) wspierające realizację wybranych targetów:
B.5.1 (SDG5 target 5.1) – Wyeliminowanie działań dyskryminujących kobiety w wynagrodzeniu za pracę;
B.5.2 (SDG5 target 5.2) – Wyeliminowanie działań seksistowskich w firmie;
B.5.3 (SDG5 target 5.5) – Zapewnienie kobietom równych szans pełnienia funkcji kierowniczych/decyzyjnych na wszystkich szczeblach procesu decyzyjnego w firmie;
W.5.1 (SDG5 target 5.1) – Wpływanie na interesariuszy w zakresie wyeliminowania działań dyskryminujących kobiety w wynagrodzeniu za pracę;
W.5.2 (SDG5 target 5.2) – Wpływanie na interesariuszy w zakresie wyeliminowania działań seksistowskich;
W.5.3 (SDG5 target 5.5) – Wpływanie na interesariuszy w zakresie dawania kobietom równych szans w pełnieniu funkcji kierowniczych/decyzyjnych na wszystkich szczeblach procesu decyzyjnego interesariusza.
Podane tu są dwa typy inicjatyw: oznaczone w kodzie literą „B”, albo literą „W”.
„B” oznacza inicjatywę związaną bezpośrednio z biznesem, a „W” oznacza inicjatywę związaną z wpływem biznesu na otoczenie.
Z dziewięciu targetów SDG5 wybrałam tylko trzy: 5.1, 5.2, 5.5.
Są to oczywiście przykładowe inicjatywy, dla zobrazowania możliwości wspomagania przez MMŚP realizacji Piątego Globalnego Celu Zrównoważonego Rozwoju, poprzez własne działania strategiczne. Wiąże się to z koniecznością zmiany modelu biznesowego.
Dyskurs na temat inicjatyw dla Celu 5
Pytanie – Statystycznie kobiety zarabiają mniej, W Polsce różnica wynosiła 8,8% w Europie średnio 14,4%, a w niektórych krajach średnio powyżej 20%. Proponując inicjatywę B.5.1 uważasz, że powinniśmy mieć taką średnia jak Rumunia 3%, albo jeszcze mniej?
Odpowiedź – Przyczyn niższego średniego wynagrodzenia kobiet jest wiele. W tej inicjatywie niezbędna jest zmiana szowinistycznego podejścia, dyktowanego wiarą w wyższą jakość pracy zawodowej mężczyzn. Ja wiem, że młoda kandydatka do pracy obarczona jest wizerunkiem przyszłych dzieci i zwolnień z pracy z tym związanych. Starsza wizerunkiem problemów rodzinnych. Emocjonalność kobiet też często decydentom przeszkadzają.
Pytanie – No właśnie. Jeżeli szukam na kluczowe stanowisko pracownika, to wolę mężczyznę.
Odpowiedź – Może teraz jest czas, żeby zrewidować swoje myślenie i przy podejmowaniu takiej decyzji dać szanse kobietom. Proponuję, żebyś wybierał po prostu lepiej przygotowanego człowieka do tego stanowiska. Kobieta też człowiek. Jej intuicja często jest lepsza niż intuicja mężczyzn, a to się też liczy w biznesie, nie tylko wiedza i doświadczenie. A jak ją już wybierzesz, to daj jej taką płacę, jaką dałbyś wymarzonemu na to stanowisko mężczyźnie…Wpisz to w Kodeks Etyki i opracuj Politykę płacową, w których zapiszesz odpowiednie zasady niedyskryminacji płacowej ze względu na płeć…i dokonaj ich wdrożenia…
Pytanie – Proponując inicjatywę B.5.2 zakładasz, że pleni się seksizm w polskich firmach. Czy rzeczywiście tak jest?
Odpowiedź – Oczywiście jest różnie, ale nie można powiedzieć, że w polskich firmach seksizm nie występuje. To w ogóle jest bardzo złożone zagadnienie. Mówimy również o seksizmie lingwistycznym…i dlatego mamy takie nowe słowa jak ministra, chirurżka… osobiście tego nie lubię. JW języku polskim będą się mnożyć pozycje w katalogu stanowisk w firmie np.: kierownik, kierowniczka, magazynier, magazynierka, kontroler, kontrolerka, dyrektor, dyrektorka, prezes, prezeska?…Osobiście wolałam nazwę mojego byłego stanowiska: wiceprezes, dyrektor generalny…
Pytanie – Mamy to tylko w języku polskim?
Odpowiedź – Nie. Chairman to chairperson, nie ma już Miss jest Ms, a u nas zniknęła Panna jest tylko Pani.
Pytanie – Seksizm nie dotyczy tylko dziewcząt i kobiet, dobrze czytam definicje?
Odpowiedź – Tak, dobrze czytasz definicje, ale SDG5 dotyczy kobiet i dziewcząt. Myślę, że to ze względu na ich sytuację, która w wielu krajach jest znacznie gorsza niż w Polsce.
Pytanie – Zgodnie z proponowaną inicjatywą B.5.3 powinienem zapewnić równe szanse kobietom i mężczyznom w sprawie pełnienia funkcji kierowniczych na wszystkich szczeblach decyzyjnych. Czy uważasz to za słuszne?
Odpowiedź – Jest to związane z równouprawnieniem. Wybierasz lepiej nadającą się osobę na dane stanowisko, nie wg kryterium płci. Czy wiesz, że większe spółki mają obowiązek raportowania Polityki różnorodności, w której płeć stanowi jeden z aspektów?
Pytanie – Jak sobie wyobrażasz (inicjatywy W.5.1, W.5.2, W.5.3), że mogę wpływać na interesariusza w sprawie niedyskryminacji, seksizmu, czy obsadzania stanowisk?
Odpowiedź – Myślę, że możesz. Dobry przykład, proces negocjacji umów z dostawcami, Kodeks dostawcy, informacje na stronie firmowej, to wszystko pracuje. Niekoniecznie te działania muszą się skończyć przekonaniem interesariusza, ale warto podjąć takie działania.